به گزارش ایرنا، برای توسعه بخش کشاورزی به چهار مؤلفه آب، خاک، نیروی انسانی و سرمایه نیاز است که در بخش آب و خاک اجرای پروژه‌های مرتبط و نوینن نقش شایانی در افزایش و بهبود تولید ایفا می‌کند.
به گفته مسوولان وزارت جهاد کشاورزی، در زمان حاضر ۱۳۷ پروژه نیمه تمام آب و خاک در کشور وجود دارد که برای به سرانجام رساندن آن‌ها به ۴۰ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است و بیشتر این پروژه‌های آب و خاک در بخش مناطق زاگرسی قرار دارد.
آنطور که متولیان امر بیان کرده اند تکمیل پروژه‌های نیمه تمام از مهمترین اولویت‌های بخش آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در سال‌جاری و مهمترین مشکل در این بخش کمبود منابع ملی اعتباری است.
احداث و بهسازی کانال‌های آبیاری عمومی و انتقال آب با لوله، ایجاد شبکه‌های آبیاری و زهکشی، احیا و لایروبی قنوات و تجهیز و یکپارچه سازی اراضی سنتی جزو طرح‌های مرتبط با امور مهندسی و آب و خاک کشاورزی است.
راه اندازی سامانه‌های آبیاری تحت فشار، بهینه سازی مصرف آب کشاورزی با استفاده از طرح‌های جدید آبیاری، اجرای طرح‌های کوچک زود بازده در زمینه تامین آب کشاورزی، احداث جاده های دسترسی بین مزارع و طرح‌های آب و خاک در تشکل‌های کشاورزی بخشی دیگر از اینگونه طرح‌هاست.
کارشناسان کشاورزی معتقدند که اجرایی پروژه‌های آبی در بخش کشاورزی نقش بسزایی در مدیریت مصرف آب و مصرف بهینه آن به همراه دارد و با توجه به اینکه کشورمان با محدودیت‌های گوناگون منابع آبی روبه روست، اهمیت این گونه پروژه‌ها بیش از گذشته نمایان شده است.
استان اصفهان از پیشتازان صنعت کشاورزی ایران با ۵۶۸ هزار هکتار اراضی (معادل پنج درصد از مساحت استان و سه درصد از اراضی کشاورزی کشور) کشاورزی محسوب می‌شود.
شرایط متنوع آب و هوایی این استان، استعداد تولید انواع محصولات را دارد به‌گونه‌ای که در مناطق گرم و خشک آن خرما، انار و پسته، در مناطق سرد و کوهستانی بادام و گردو و در مناطق معتدل و سرد انواع محصولات دانه‌دار و هسته‌دار کشت می‌شود.
مجموع اراضی زراعی قابل کشت استان حدود ۴۸۵ هزار هکتار است که در سال‌های طبیعی از حیث بارش حدود ۷۰ درصد آن به کشت محصولات زراعی مانند انواع غلات، حبوبات و محصولات علوفه‌ای، جالیزی و انواع سبزی و صیفی اختصاص می‌یابد.
تولید سالانه محصولات زراعی استان در شرایط عادی حدود ۴.۶ میلیون تن، مجموع اراضی باغی استان حدود ۸۵ هزار هکتار است و مجموع تولیدات باغی و گلخانه‌ای این خطه در شرایط عادی حدود ۸۸۶ هزار تن برآورد می‌شود.
در زمینه اجرای پروژه‌های مهندسی و مدیریت آب و خاک در سال‌های گذشته اقدامات متعددی در این استان انجام شده است اما تداوم آن به بودجه و اعتبارات بیشتری نیاز دارد تا بتوان بیش از قبل شاهد مصرف بهینه آب و بهبود اراضی کشاورزی بود.
سرپرست مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی اصفهان در این باره گفت: در بخش احداث و بهسازی کانال‌های آبیاری عمومی در یک سال اخیر هفت کیلومتر پروژه انجام شده که مدیریت مصرف آب به میزان ۰.۲ میلیون متر مکعب در سال را به همراه داشته است.
احداث شبکه‌های آبیاری و زهکشی در ۱۱۰۰ هکتار از مزارع اصفهان
اسحاق شفیعی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: یک سال گذشته موفق به اجرای شبکه‌های آبیاری و زهکشی در یک هزار و ۱۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی استان شده‌ایم که به مدیریت مصرف آب به میزان ۱.۷ میلیون متر مکعب منجر شد.
وی تصریح کرد: لایروبی و احیای قنوات از دیگر اقدامات این بخش است و در این مدت بالغ بر ۲۱ کیلومتر از قنوات استان لایروبی و مرمت شده است.
سرپرست امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان افزود: بالغ بر چهار هزار و ۵۰۰ رشته قنات در استان اصفهان وجود دارد و به طور میانگین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب سالانه از آن‌ها برداشت می‌شود.
شفیعی خاطرنشان کرد: تجهیز و نوسازی اراضی سنتی کشاورزی از دیگر کارهایی به شمار می رود که گسترش آن سبب ارتقای صنعت کشاورزی می‌شود و بر همین مبنا در ماههای اخیر ۶۶ هکتار از مزارع دستخوش این تغییرات مثبت شده‌اند.
وی ادامه داد: سامانه‌های نوین آبیاری در مدت مورد اشاره در بیش از ۲ هزار و ۹۰۰ هکتار از مزارع استان اجرا شده که صرفه جویی آب به میزان ۹.۷ میلیون متر مکعب را به همراه داشته است.
سرپرست مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی اضافه کرد: اینگونه سامانه‌ها از اثربخش‌ترین اقدامات حوزه آب و خاک صنعت کشاورزی به شمار می‌رود که توجه هرچه بیشتر در آن به حفظ منابع آبی کمک شایانی می‌کند.
شفیعی تصریح کرد: اجرای عملیات آب و خاک در عرصه تشکل‌های کشاورزی نیز که از سال‌ها قبل در این استان آغاز شده در یک سال اخیر در ۷۷ هکتار از مزارع این دیار اجرا و به ٠.٢ میلیون متر مکعب صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی منجر شد.
وی اضافه کرد در این مدت همچنین ۸۸ کیلومتر عملیات انتقال آب کشاورزی با لوله انجام گرفت و میزان کل عملکرد انجام شده تاکنون را به بیش از سه هزار و ۴٠٠ کیلومتر رساند.
سرپرست مدیریت آب و خاک جهاد کشاورزی اصفهان افزود: با اجرای این پروژه در یک سال گذشته توانستیم به صرفه‌جویی ۳.۳ میلیون متر مکعبی آب دست یابیم.
کمبود اعتبار و هزینه بالای اجرای پروژه‌ها
در همین ارتباط رییس سازمان جهاد کشاورزی اصفهان اظهار کرد: کمبود اعتبارات اصلی‌ترین چالش در اجرای پروژه‌های مرتبط با آب و خاک است به ویژه اینکه تجهیزات و وسایل مورد استفاده در آن قیمت بالایی دارد.
مهرداد مرادمند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: از آنجا که استان اصفهان از لحاظ منابع آبی شرایط چندان مناسبی ندارد لذا بهره‌وری در مصرف آب و صرفه‌جویی در آن در بخش کشاورزی از مباحث مهم و با ارزش به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: بر همین مبنا درخواست ما تخصیص اعتبارات و بودجه مناسب برای اجرای پروژه‌های آبی و خاکی در این خطه است تا همانطور که از لحاظ تولید محصولات نقش بسزایی در صنعت کشاورزی کشور داریم در زمینه بهره‌وری در آب نیز گام‌های موثرتری برداریم.
